Μελέτη Περίπτωσης

Κατάλληλο για την περιοχή

1. Εισαγωγή

Η κτηνοτροφική επιχείρηση Salaš Turček AGROTRADE GROUP, Ltd. δημιουργήθηκε και μπόρεσε να αναπτυχθεί χάρη στην υπάρχουσα υποδομή ενός πρώην αγροτικού συνεταιρισμού στο δήμο Turček. Εφάρμοσε εκτροφή προβάτων με σκοπό να συμβάλει στη διατήρηση των βοσκοτόπων σε ορεινά, απομακρυσμένα λιβάδια. Τα λιβάδια αυτά δεν είναι προσβάσιμα και έτσι είναι ακατάλληλα για άλλους τύπους αγροτικής εκμετάλλευσης. Στο χώρο των σταβλικών εγκαταστάσεων, οι τρέχουσες και προγραμματισμένες δραστηριότητες είναι η σταδιακή ανακατασκευή των κτιρίων/ υποδομών, η ανανέωση των μηχανημάτων καθώς και η βελτίωση των βοσκοτόπων.

2. Βασικές πληροφορίες

Κύριος υποστηρικτής

Lucia Vojvodová / Salaš Turček AGROTRADE GROUP, Ltd. Rožňava

Έναρξη της πρακτικής

1998

Τοποθεσία

Turček, Slovakia

Εμπλεκόμενοι οργανισμοί

Συνεταιρισμός

Συνολική επιφάνεια της καλλιεργούμενης γης σε εκτάρια

Ιδιοκτησία της γης που χρησιμοποιείται στη μετακινούμενη κτηνοτροφία

Συνεταιριστική γη Δημοτικά δάση Kremnica Ltd.

Βασικά προϊόντα

Γάλα
Κρέας

Περιφέρεια NUTS3

SK032 Banská Bystrica Region

Farm and summer pastures

Συλλογή

3. Κατάσταση πριν από την έναρξη/ αλλαγή/ συνέχιση

Η κτηνοτροφική εκμετάλλευση αποτελεί συνέχεια ενός προγενέστερου αγροτοκτηνοτροφικού συνεταιρισμού που άρχισε να παρακμάζει μετά τη Βελούδινη Επανάσταση, όπως συνέβη με τους περισσότερους συνεταιρισμούς στη Σλοβακία. Στο παρελθόν, στο συνεταιρισμό εκτρέφονταν πρόβατα, καθώς το υψόμετρο (770 μ.) και το ψυχρό κλίμα ήταν τα πλέον κατάλληλα για την εκτροφή προβάτων. Είναι ενδιαφέρον ότι στον πρώην συνεταιρισμό εργάζονταν εργάτες από την περιοχή Orava της βορειοδυτικής Σλοβακίας, περιοχή που έχει παράδοση στην εκτροφή προβάτων. Τελικά ορισμένοι από τους εργαζόμενους δημιούργησαν οικογένειες και έμειναν στην περιοχή στο χωριό Turček. Η κτηνοτροφική εκμετάλλευση Salaš Turček ανήκει στον όμιλο AGROTRADE Group Ltd. Εταιρεία. Οργανωτικά, αποτελεί μέρος του κέντρου πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής στο Malý Čepčín, το οποίο ιδρύθηκε το 1998. Η κτηνοτροφική εκμετάλλευση εκτρέφει πρόβατα με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών.

Για τη κα. Lucia Vojvodová υπεύθυνη της Salaš Turček, η θετική στάση απέναντι στα ζώα και η οικογενειακή παράδοση στην εκτροφή αγροτικών ζώων ήταν καθοριστικά για την επιλογή του επαγγέλματος της μετακινούμενης κτηνοτροφίας. Για τη κα. Lucia Vojvodová αποτέλεσε πλεονέκτημα ότι μετά την ολοκλήρωση των πανεπιστημιακών σπουδών, προχώρησε σε πρακτική άσκηση και απέκτησε απευθείας εμπειρία από την κτηνοτροφική μονάδα, ενώ δέχθηκε πολύτιμες συμβουλές από συναδέλφους κτηνοτρόφους. Ωστόσο, η επιθυμία της για εργασία με ζώα ήταν ο πιο σημαντικός παράγοντας για την ενασχόληση της με την κτηνοτροφία. Σύμφωνα με την ίδια: “όταν η εργασία σου είναι και τρόπος ζωής, τότε τα εμπόδια ξεπερνιούνται ευκολότερα”.

4. Περιγραφή της μετακινούμενης κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης

Τύπος λιβαδικού τοπίου

Η κτηνοτροφική εκμετάλλευση βρίσκεται στο λοφώδες λιβαδικό τοπίο των βουνών Kremnické Vrchy (700-900 μ.). Στα λιβάδια της περιοχής έχουν εξαπλωθεί πολυάριθμες ομάδες από επεκτατικά ξυλώδη είδη που δίνουν καταφύγιο και αποτελούν ορμητήριο για περιστασιακές επιθέσεις λύκων. Έτσι, κρίνεται απαραίτητο να βόσκονται τακτικά όλες αυτές οι θέσεις και να μην πυκνώνει η ξυλώδης βλάστηση.

E-Atlas: Link

Ζώα Είδος/ φυλή

Η κτηνοτροφική μονάδα έχει περίπου 1120 πρόβατα. Ειδικεύεται στην εκτροφή της εθνικής φυλής της Σλοβακίας (φυλή Wallachian), μιας ξένης φυλή (γαλλική φυλή Lacaune) και στις διασταυρώσεις τους. Η εκτροφή της φυλής Wallachian απέφερε στην κτηνοτροφική εκμετάλλευση βραβείο σε σχετικό διαγωνισμό αναπαραγωγής ζώων στη χώρα. Η φυλή Wallachian είναι ανθεκτική, λιγότερο απαιτητική και προσαρμοσμένη στο βάδισμα σε βοσκοτόπια. Η γαλλική φυλή Lacaune έχει μεγαλύτερη γαλακτοπαραγωγική ικανότητα και είναι κατάλληλη για αμελκτικές μηχανές.

Τρόπος Μετακίνησης

Τα πρόβατα της κτηνοτροφικής μονάδας ασκούν κάθετη μετακίνηση. Η απόσταση μεταξύ της κύριας σταβλικής εγκατάστασης και των θερινών ορεινών βοσκοτόπων φτάνει τα 5 χιλιόμετρα. Τα πρόβατα βόσκουν στους βοσκοτόπους των ορεινών λιβαδιών από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. Τα λιβάδια αυτά παρέχουν στα πρόβατα επαρκή σε ποιότητα και ποσότητα βοσκήσιμη ύλη για την παραγωγή γάλακτος. Οι ορεινοί βοσκότοποι βρίσκονται σε περιοχές με δύσκολη πρόσβαση, πρακτικά απρόσιτες στα γεωργικά μηχανήματα. Από τα τέλη Απριλίου έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, τα πρόβατα βόσκουν ελεύθερα στους βοσκότοπους κατά τη διάρκεια της ημέρας ενώ τη νύχτα σταβλίζονται σε περιφραγμένο χώρο (μαντρί).

Είδος επιχείρησης

Η οριζόντια συνεργασία μεταξύ της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης και των καταναλωτών/ εμπόρων επικρατεί στην πώληση των γαλακτοκομικών της προϊόντων. Κοντά στο Salaš Turček υπάρχουν και άλλες εκμεταλλεύσεις με παρόμοια παραγωγή που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την πώληση των προϊόντων.

Αγορές στις οποίες απευθύνεται/πώληση προϊόντων

Το πλεονέκτημα του Salaš Turček είναι η απευθείας πώληση από τη κεντρική σταβλική εγκατάσταση στους καταναλωτές. Η απευθείας πώληση απευθύνετε στον τοπικό πληθυσμό αλλά και στους τουρίστες επειδή γύρω από το αγρόκτημα υπάρχουν μονοπάτια πεζοπορίας. Η κτηνοτροφική εκμετάλλευση πουλάει περίπου το ήμισυ της παραγωγής της απευθείας από το κατάστημα που διατηρεί στην κεντρική σταβλική εγκατάσταση. Το άλλο μισό προσφέρεται στην εμπορική εταιρεία Turčianska Bryndziareň. Μέσα από την εταιρεία αυτή τα προϊόντα της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης πωλούνται στη μεγάλη αλυσίδα καταστημάτων της χώρας “Farm Foods”.

Απειλές και προκλήσεις

Οι επιχορηγήσεις από αναπτυξιακά έργα αποτελούν τη σημαντικότερη πηγή εσόδων για την ανάπτυξη της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης. Χρησιμοποιούνται για την ανακαίνιση/ βελτίωση των κτιρίων και υποδομών και για την αγορά γεωργικού εξοπλισμού. Παράλληλα, υπάρχουν σχέδια για την κατασκευή ενός πηγαδιού για την παροχή νερού αλλά και σχέδια για την τακτική αραίωση/ καθαρισμό των βοσκοτόπων από τη ξυλώδη βλάστηση. Πρόσφατα, η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η αντιμετώπιση των υψηλών τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Πάγιο όμως πρόβλημα αποτελεί η εξεύρεση εξειδικευμένου προσωπικού. Αρκετοί όμως φοιτητές αναμένεται στο μέλλον να κάνουν πρακτική άσκηση στην κτηνοτροφική εκμετάλλευση.

5. Λήψη αποφάσεων

Αιτιολόγηση

Το ισχυρό προσωπικό ενδιαφέρον για την κτηνοτροφία είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για την επιλογή της μετακινούμενης κτηνοτροφίας ως επάγγελμα. Ιδιαίτερα όταν το επάγγελμα αυτό αποτελεί και τρόπο ζωής για τους εργαζόμενους. Η εκτροφή των προβάτων στη περιοχή είναι σύμφωνη και συμβατή με τις περιβαλλοντικές συνθήκες και ακολουθεί την ιστορική παράδοση εκτροφής προβάτων στην περιοχή.

Απόφαση για το είδος του ζώου/συγκεκριμένη φυλή

Η σλοβακική φυλή Wallachian εκτρέφεται συνήθως σε μεγαλύτερα υψόμετρα σε δύσβατες περιοχές και αντίξοες κλιματικές συνθήκες.

Απόφαση για το σύστημα παραγωγής

Το παραγωγικό σύστημα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ημιεντατικό.

Διαφοροποίηση του εισοδήματος

H μισή παραγωγή της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης πωλείται τοπικά και η άλλη μισή σε άλλες εμπορικές εταιρείες. Κατά την περίοδο του Πάσχα, η εκμετάλλευση εξάγει αρνιά. Η κτηνοτροφική μονάδα Salaš Turček αποτελεί τμήμα μιας μεγαλύτερης εταιρείας (AGROTRADE GROUP, Ltd.), η οποία, εκτός από την εκτροφή αγροτικών ζώων, ασχολείται επίσης με την καλλιέργεια και την πώληση αγροτικών προϊόντων. Επιπλέον, η εταιρεία αυτή είναι εξουσιοδοτημένος έμπορος γεωργικού εξοπλισμού και δραστηριοποιείται σε ποικίλους επιχειρηματικούς τομείς. Η πολυλειτουργικότητα καθιστά την AGROTRADE GROUP, Ltd. ανθεκτική στην οικονομική αστάθεια και αβεβαιότητα που μπορεί να υπάρχει κατά καιρούς σε επιμέρους τομείς της αγροτικής παραγωγής.

Πολυλειτουργικές πτυχές

Η κτηνοτροφική δραστηριότητα συμβάλλει στη φυσική ανανέωση των ποωδών φυτοκοινωνιών και εξασφαλίζει τη βέλτιστη σύνθεση των ειδών τους. Η βόσκηση αξιοποιεί εκτάσεις σε δύσβατες περιοχές, απρόσιτες για τα γεωργικά μηχανήματα που δε θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με κανέναν άλλο τρόπο.

6. Εκπαίδευση/ δεξιότητες για την ίδρυση της "επιχείρησης"

Η επαγγελματική δευτεροβάθμια ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι απαραίτητη για την επιτυχή έναρξη μιας κτηνοτροφικής επιχείρησης. Η οικογενειακή παράδοση παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο. Η πρακτική εκπαίδευση σε καθημερινές δραστηριότητες που γίνεται απευθείας στην κτηνοτροφική μονάδα είναι επίσης σημαντική. Στην παρούσα κτηνοτροφική εκμετάλλευση η πρακτική άσκηση διαρκεί από 1 έως 1,5 έτος. Την μεγαλύτερη βοήθεια προσφέρουν οι εργαζόμενοι που είναι πρόθυμοι να βοηθούν στην επίλυση των καθημερινών προβλημάτων της εκμετάλλευσης και είναι διατεθειμένοι να παρακολουθούν διαδικτυακά μαθήματα και εκπαιδεύσεις.

7. Επόμενα βήματα για να προχωρήσετε

Στο μέλλον, η κτηνοτροφική εκμετάλλευση σχεδιάζει να επεκτείνει τη ποικιλία των προσφερόμενων τυριών στο κατάστημά πώλησης του. Με βάση το βραβείο που έλαβε από τον διαγωνισμό αναπαραγωγής ζώων, η φάρμα σχεδιάζει επίσης να παράγει κριάρια αναπαραγωγής. Η ποιότητα των παραγόμενων ζωικών προϊόντων εξασφαλίζει ένα ικανό αριθμό από ικανοποιημένους πελάτες που παράλληλα διασφαλίζουν μια πολλά υποσχόμενη μελλοντική πηγή εισοδήματος.

Η κτηνοτροφική εκμετάλλευση χρειάζεται επενδύσεις μέσω επιδοτήσεων για την ανανέωση των μηχανημάτων και των υποδομών της. Όσον αφορά την ανάπτυξη του αγροτουρισμού, υπάρχει σχέδιο για τη διαμονή τουριστών στο αγρόκτημα που περιβάλει την κύρια σταβλική εγκατάσταση, κατασκευάζοντας ένα καταφύγιο/ ξενώνα με θέα στο ορεινό λιβαδικό τοπίο. Οι τουρίστες θα μπορούσαν, να χρησιμοποιούν το καταφύγιο πέρα από τη διαμονή τους για να απολαμβάνουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα της εκμετάλλευσης.

Απαιτείται καλύτερη κατανόηση από τις κυβερνητικές δομές για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι. Η κατανόηση αυτή θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται κυρίως σε στοχευμένες ενισχύσεις για την αγορά εξοπλισμού. Επιπρόσθετα, ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που οι κρατικοί φορείς δεν έχουν επιλύσει εδώ και πολύ καιρό είναι η πώληση του μαλλιού των προβάτων. Το κόστος της κουράς των προβάτων υπερβαίνει δυσανάλογα το κέρδος από την πώλησή του.

8. Προσφορά και Προτάσεις του κτηνοτρόφου

Δύο από τα πιο σημαντικά στοιχεία στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις όπως και σε όλες τις επιχειρήσεις είναι η εκπαίδευση και η πίστη του προσωπικού στους σκοπούς της επιχείρησης. Όταν οι κτηνοτρόφοι έχουν ισχυρό όραμα για το μέλλον αντλούν κίνητρο να συνεχίσουν ακόμη και όταν συμβαίνουν αποτυχίες. Τη μεγαλύτερη βοήθεια προσφέρουν πάντα οι εργαζόμενοι που είναι πρόθυμοι να συμβουλεύσουν και να παράσχουν υποστήριξη σε κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κτηνοτροφική εκμετάλλευση.

Όσο καλά και αν σχεδιάσεις μια νέα επιχείρηση αυτή θα φέρνει μερικές φορές και περιόδους μικρότερων κερδών ή και ζημιών. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η δημιουργία ενός οικονομικού αποθέματος για την αντιμετώπιση αυτών των φάσεων.