Μελέτη Περίπτωσης

Παράδοση και καινοτομία

1. Εισαγωγή

Η μετακινούμενη κτηνοτροφία βασίζεται στην τοπική μεταποίηση του κατσικίσιου γάλακτος. Ένα κινητό “τυροκομείο” χρησιμοποιείται για την παραγωγή και πώληση προϊόντων, όπως γάλα και διάφορα είδη τυριών. Η θερινή κτηνοτροφική εκμετάλλευση δέχεται επισκέπτες και προσφέρει γεύματα εξηγώντας τον τρόπο παρασκευής τους, δημιουργώντας ένα επιπρόσθετο όφελος για την εκμετάλλευση. Η φροντίδα του τοπίου και η διατήρηση της βιοποικιλότητας και της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι αναπόσπαστο μέρος των πρακτικών της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης.

2. Βασικές πληροφορίες

Κύριος υποστηρικτής

Kathrin και Thomas Aslaksby

Έναρξη της πρακτικής

2006

Τοποθεσία

Heggenes, Νορβηγία

Εμπλεκόμενοι οργανισμοί

Κτηνοτρόφος
Ιδιώτης γαιοκτήμονας

Συνολική επιφάνεια της καλλιεργούμενης γης σε εκτάρια

1000 εκτάρια (5×2χιλ.)

Ιδιοκτησία της γης που χρησιμοποιείται στη μετακινούμενη κτηνοτροφία

Ιδιόκτητη γη 1,2 εκτάρια
Οι πιο εντατικής χρήσης βοσκότοποι ανήκουν από κοινού σε πολλούς κτηνοτρόφους.

Βασικά προϊόντα

Γάλα
Τυρί
Κρέας
Λουκάνικα
Τοπίο, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας

Περιφέρεια NUTS3

NO020 Innlandet

Σταβλικών εγκαταστάσεων
Θερινών βοσκότοπων

Συλλογή

3. Κατάσταση πριν από την έναρξη/ αλλαγή/ συνέχιση

Η κ. Kathrin και ο κ. Thomas Aslaksby αγόρασαν τη μονάδα στο Skammestein, συμπεριλαμβανομένου και της θερινής κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης το 2006. Μέχρι το 1986, οι πρώην ιδιοκτήτες της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης Skammestein περπατούσαν με τα βοοειδή και τις γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες τους από την κύρια εκμετάλλευση έως και τη θερινή κτηνοτροφική εκμετάλλευση, όπου κι έμεναν από τα μέσα Ιουνίου έως τις 10 Σεπτεμβρίου. Από το 1986 έως το 2006 σταμάτησαν να χρησιμοποιούν τους θερινούς βοσκοτόπους. Η κ. Kathrin Aslaksby, υπεύθυνη για το άρμεγμα και την επεξεργασία του γάλακτος, έχει μεταπτυχιακό στη διατήρηση και διαχείριση της φύσης από το Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Βιοεπιστημών (Norwegian University of Life Sciences) και έχει εργαστεί ως δασοφύλακας και ξεναγός στη φύση σε εθνικά πάρκα.

4. Περιγραφή της μετακινούμενης κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης

Τύπος λιβαδικού τοπίου

Η θερινή κτηνοτροφική εκμετάλλευση βρίσκεται σε υψόμετρο 1000 μ. με θέα τη λίμνη Olevatn. Η εκμετάλλευση βρίσκεται στην υψηλή ζώνη των δασοορίων. Ο βοσκότοπος περιλαμβάνει λόφους, γκρεμούς, φαράγγια, βάλτους και τυρφώνες. Ένα μικρό ρυάκι διασχίζει τη θερινή εκμετάλλευση παρέχοντας νερό για την ψύξη του γάλακτος. Όμως λόγο των κλιματικών αλλαγών η ροή του νερού έχει γίνει ασταθής. Ο χώρος αρμέγματος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο των θερινών βοσκοτόπων κοντά στο φράχτη, που χωρίζει τους ιδιωτικούς από τους κοινόχρηστους βοσκότοπους αλλά και τις γειτονικές θερινές κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Η κατοικία των κτηνοτρόφων βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο των θερινών βοσκοτόπων.

Ζώα Είδος/ φυλή

Το ζωικό κεφάλαιο της θερινής κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης αποτελείται από 35-40 γαλακτοπαραγωγικές αίγες, λίγες αίγες για παραγωγή μαλλιού, ενώ συμπεριλαμβάνει τα τελευταία χρόνια άλογα. Οι αίγες βόσκουν στους κοινόχρηστους βοσκοτόπους γύρω από τη λίμνη Olevatn στο διάστημα μεταξύ των αρμεγμάτων. Τα άλογα χρησιμοποιούνται για τη βόσκηση και τη βελτίωση της ποιότητας των περιφραγμένων βοσκοτόπων. Οι αίγες αρμέγονται με φορητές αλμεκτικές μηχανές για να εξασφαλίζεται η καλύτερη ποιότητα γάλακτος για την παραγωγή τυριού. Η κ. Kathrin Aslaksby παράγει διάφορα είδη κατσικίσιου τυριού, συμπεριλαμβανομένου του τοπικού καφέ καραμελωμένου τυριού το οποίο παρασκευάζεται σε ένα μεγάλο σιδερένιο δοχείο σε ένα παραδοσιακό ξύλινο τυροκομείο. Τα υπόλοιπα είδη τυριών εκτός από το καφέ τυρί παράγονται σε ένα «κινητό τυροκομείο”. Στη θερινή εκμετάλλευση παράγονται περίπου 700 κιλά κατσικίσιο τυρί.

Τρόπος Μετακίνησης

Η απόσταση από το χειμερινή έως τη θερινή κτηνοτροφική εκμετάλλευση είναι 18 χιλ. και για λόγους ασφάλειας οι αίγες μεταφέρονται με φορτηγό. Η διαδρομή με φορτωμένο άλογο διαρκεί 3 ώρες.

Αγορές στις οποίες απευθύνεται/πώληση προϊόντων

Τα διάφορα είδη τυριών, τα λουκάνικα και τα άλλα προϊόντα πωλούνται τόσο στη χειμερινή όσο και στη θερινή κτηνοτροφική εκμετάλλευση από το «κινητό τυροκομείο» που διαθέτει ψυγείο. Επιπλέον, τα προϊόντα πωλούνται σε καταστήματα με τοπικά παραγόμενα τρόφιμα και σε εστιατόρια. Γεύματα με τυρί, λουκάνικα και άλλα προϊόντα της εκμετάλλευσης προσφέρονται στους επισκέπτες.

5. Λήψη αποφάσεων

Αιτιολόγηση

Η χρήση θερινών βοσκότοπων παρέχει την ευκαιρία για βιολογική κτηνοτροφία χαμηλών εισροών και αποτελεσματική χρήση των βοσκοτόπων.

Απόφαση για το είδος του ζώου/συγκεκριμένη φυλή

Η μετακινούμενη κτηνοτροφία με αίγες ταιριάζει στο τοπίο της περιοχής. Η εισαγωγή των αιγών ήταν ο καλύτερος τρόπος για τη διαχείριση και την αναζωογόνηση των παραδοσιακών θερινών βοσκοτόπων της περιοχής. Επιπλέον, η επεξεργασία γάλακτος στη θερινή κτηνοτροφική εκμετάλλευση είναι εφικτή και διαχειρίσιμη.

Απόφαση για το σύστημα παραγωγής

Η ύπαρξη ενός κινητού “κινητού ρυμουλκούμενου τυροκομείου” ήταν απαραίτητη, καθώς θα ήταν πολύ δαπανηρό να υπάρχουν δύο μονάδες παραγωγής, μία στην κύρια και μία στην θερινή εκμετάλλευση.

Διαφοροποίηση του εισοδήματος

Η παραγωγή τυριού και η πώλησή του απευθείας στη θερινή εκμετάλλευση προσδίδει προστιθέμενη αξία στην εκμετάλλευση. Το τοπίο της θερινής εκμετάλλευσης, η θέα, η ιστορία της μετακινούμενης κτηνοτροφίας και τα οικολογικά, πολιτιστικά και κοινωνικά οφέλη της για την κοινωνία και τη φύση προσθέτουν επιπλέον αξία στα γεύματα των επισκεπτών. Εκπαιδευτικά μαθήματα και σεμινάρια για την παραγωγή τυριού αποτελούν πρόσθετη πηγή εισοδήματος για τους ιδιοκτήτες.

Πολυλειτουργικές πτυχές

Οι ορεινές περιοχές χρησιμοποιούνται για τη βόσκηση αιγών εδώ και εκατοντάδες χρόνια και η πρακτική της βόσκησης διατηρεί ένα πολυποίκιλο τοπίο. Η αποκατάσταση των παραδοσιακών βοσκοτόπων, η διατήρηση των παραδόσεων της πολιτιστικής κληρονομιάς και η παροχή ενός αυθεντικού θερινού τοπίου της μετακινούμενης κτηνοτροφίας ως κοινωνικό αγαθό κρίνονται ιδιαιτέρως σημαντικές. Η συμβολή στην αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής που προσφέρει αυτό το σύστημα της κτηνοτροφίας κρίνεται επίσης σημαντικό για τους κτηνοτρόφους.

6. Εκπαίδευση/ δεξιότητες για την ίδρυση της "επιχείρησης"

Το δίκτυο κτηνοτροφίας και μετακινούμενης κτηνοτροφίας στην περιοχή Valdres υπήρξε πολύ σημαντικό για την κ. Kathrin Aslaksby. Το δίκτυο συνεδριάζει δύο φορές το χρόνο με σκοπό την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των κτηνοτρόφων. Επιπλέον η κ. Aslaksby έλαβε βοήθεια, τόσο από τον εθνικό σύλλογο ¨Norsk seterkultur¨ που ασχολείται με την προώθηση της μετακινούμενης κτηνοτροφίας και την αύξηση της γνώσης σχετικά με αυτήν, όσο και από το περιφερειακό πολιτικό δίκτυο ¨Fjellnettverket¨, που μεταξύ άλλων ασχολείται με θέματα που αφορούν την αειφορία των αγροτικών περιοχών.

7. Επόμενα βήματα για να προχωρήσετε

Είναι απαραίτητο να είμαστε συνεχώς καινοτόμοι και να σκεφτόμαστε με νέους τρόπους. Η κ. Kathrin Aslaksby επιδιώκει την καινοτομία με βάση τις παραδόσεις και τους τοπικά διαθέσιμους πόρους. Σημαντικά μελλοντικά βήματα της εκμετάλλευσής της είναι η προώθηση της απευθείας πώλησης των προϊόντων αλλά και η παραγωγή μεγαλύτερης ποικιλίας τυριών. Επιπλέον, η κ. Kathrin σχεδιάζει να συνεργαστεί με άλλους μικρούς παραγωγούς, π.χ. με τοπικές ζυθοποιίες.

8. Προσφορά και Προτάσεις του κτηνοτρόφου

Για τους ιδιοκτήτες της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης, το μεγαλύτερο όφελος της μετακινούμενης κτηνοτροφίας είναι να ζεις και να εργάζεσαι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κοντά στη φύση. Μια μεγάλη πρόκληση είναι η κατανόηση από τους επισκέπτες ότι δεν εισέρχονται σε μουσείο, αλλά σε ιδιωτικό χώρο που συνεπάγεται όρια που πρέπει να τηρούνται.
Η κ. Kathrin και ο κ.Thomas Aslaksby προτείνουν ότι όταν αναλαμβάνει κάποιος μια εκμετάλλευσης για εφαρμογή της πρακτικής της μετακινούμενης κτηνοτροφίας, θα πρέπει να προσέξει την όσο το δυνατόν καλύτερη εκμετάλλευση των τοπικών και εντός της εκμετάλλευσης πόρων, ώστε να μειωθεί η ανάγκη για εξωτερικές εισροές. Αυτό θα συμβάλει στο να διατηρηθεί η καλή οικονομική κατάστασης της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης και να μειωθεί το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα.