Ο κ Fabio Fornasa είναι κτηνοτρόφος για περισσότερα από 40 χρόνια. Είναι ένας από τους λίγους μετακινούμενους κτηνοτρόφους που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν γαϊδούρια για τη μεταφορά των νεογέννητων αρνιών. Συνεργάζεται τα τελευταία χρόνια με τον Manuel, έναν νεαρό κτηνοτρόφος 24 ετών, ο οποίος έχει το δικό του κοπάδι. Ο κ. Fornasa έχασε πρόσφατα την πρόσβαση σε δύο εποχιακές θερινές εκμεταλλεύσεις που νοίκιαζε στο παρελθόν.
Fabio Formasa
1980s
Between Dolomiti, Vicenza’s Prealps and Padova
Το κρέας είναι το κύριο προϊόν της εκμετάλλευσης. Επιπλέον, η πρακτική της μετακινούμενης κτηνοτροφίας παρέχει μαλλί και εκπαίδευση ενώ διατηρεί το τοπίο και τη βιοποικιλότητα.
Winter pastures
Αρχικά, ο κ. Fabio Fornasa, και αργότερα μαζί με τον Manuel, νοίκιαζαν δύο εποχιακούς θερινούς βοσκότοπους 200 εκταρίων (malghe) μεταξύ Folgaria (Dolomites) και Asiago (Vicenza’s Prealps). Το χειμώνα μετακινούνταν με τα πρόβατά τους στις επαρχίες της Vicenza και της Padua. Το Μάιο, επέστρεφαν στους θερινούς βοσκοτόπους. Τώρα, έχουν χάσει το δικαίωμα χρήσης αυτών των βοσκοτόπων από τους ανθρώπους που ζουν σε αυτές τις ορεινές περιοχές. Ο κ. Fabio Fornasa και ο Manuel πρέπει να αναζητήσουν άλλη θερινή εκμετάλλευση ή να αναγκαστούν να μείνουν όλο το καλοκαίρι στην πεδιάδα.
Ο κ. Fabio Fornasa δεν γεννήθηκε από οικογένεια κτηνοτρόφων, αλλά γνώρισε μερικούς μετακινούμενους κτηνοτρόφους όταν ήταν έφηβος και έμαθε τη δουλειά από αυτούς.
Τα θερινά βοσκοτόπια βρίσκονται σε ορεινές περιοχές. Η έκταση είναι κοινόχρηστη, χαρακτηριστική του οροπεδίου του Asiago. Οι πεδινές περιοχές χαρακτηρίζεται από ανοιχτά και μεγάλα χωράφια με ορισμένους αμπελώνες. Η περιοχή ονομάζεται ‘agropolitan’”, λόγω της ισχυρής διασύνδεσης μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών.
Τα πρόβατα ανήκουν σε δύο επιλεγμένες παραδοσιακές φυλές της Βόρειας Ιταλίας, τις φυλές Biellese και Bergamasca.
Ο τύπος της μετακίνησης είναι κάθετη και πραγματοποιείται με τα πόδια. Ο κ. Fabio Fornasa καλύπτει συνήθως περισσότερα από 1000 μέτρα υψόμετρο μεταξύ των πεδινών και ορεινών λιβαδιών.
Ο κ. Fabio Fornasa συνεργάζεται με τον Manuel που είναι επίσης κτηνοτρόφος.
Ο κ. Fabio Fornasa πουλάει αρνιά και πρόβατα που δεν παράγουν πλέον γάλα, ή πολύ μεγάλα αρνιά σε κρεοπώλες και έμπορους κρέατος. Αυτοί με τη σειρά τους πουλάνε το κρέας στους πελάτες τους.
Υπάρχουν διάφορες απειλές και προκλήσεις για την άσκηση της μετακινούμενης κτηνοτροφίας, τόσο στις ορεινές περιοχές όσο και στις πεδιάδες. Στα βουνά, οι βοσκοί και οι κτηνοτρόφοι ανταγωνίζονται για την απόκτηση του δικαιώματος χρήσης των δημόσιων εποχιακών εκμεταλλεύσεων. Λόγω της απώλειας πρόσβασης στις εποχικές εκμεταλλεύσεις, οι δύο κτηνοτρόφοι κινδυνεύουν να αναγκαστούν να μείνουν στην πεδιάδα ακόμη και το καλοκαίρι. Επιπλέον, ο αριθμός των λύκων έχει αυξηθεί, αυξάνοντας τον κίνδυνο επίθεσης στα πρόβατα. Στην πεδιάδα υπάρχει υπερβολική αστικοποίηση και εκτεταμένη γεωργία, αφήνοντας μικρή έκταση για τη βόσκηση των προβάτων. Τα πρόβατα πρέπει να βόσκουν σε ιδιωτικά χωράφια, αλλά μερικές φορές αυτό προκαλεί την αντίδραση των γαιοκτημόνων. Ορισμένοι δήμοι έχουν αποφασίσει μέχρι και την πλήρη απαγόρευση της βόσκησης σε όλες τις περιοχές τους.
Ο κ. Fabio Fornasa ξεκίνησε τη μετακινούμενη κτηνοτροφία λόγω του πάθους του για αυτή τη δουλειά και συνεχίζει για τον ίδιο λόγο. Η μετακινούμενη κτηνοτροφία δεν έχει ιδιαίτερα οικονομικά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με άλλα σχετικά επαγγέλματα.
Οι φυλές Biellese και Bergamasca είναι οι πιο διαδεδομένες στην περιοχή και επιλέχθηκαν αρχικά λόγω της παραγωγής κρέατος.
Το σημερινό σύστημα παραγωγής είναι το ίδιο με την παραδοσιακή μετακινούμενη κτηνοτροφία, με ορισμένες καινοτομίες που είναι πλέον κατοχυρωμένες σε όλους τους επαγγελματίες της μετακινούμενης κτηνοτροφίας. Ο κ. Fabio Fornasa επιμένει να μεταφέρει τα νεογέννητα αρνιά μέσα σε σάκους που κρέμονται από τις πλάτες των γαϊδουριών για τις πρώτες ημέρες. Αυτή η πρακτική βοηθά στη διατήρηση της μυρωδιάς της μητέρας, επιτρέποντας στις μητέρες να αναγνωρίζουν τα αρνιά τους. Σε άλλα μετακινούμενα κοπάδια αυτά τα αρνιά μεταφέρονται με φορτηγά.
Σύμφωνα με τον κ. Fabio Fornasa, δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί επαρκές εισόδημα μόνο με τα χρήματα που κερδίζονται από τη μετακινούμενη κτηνοτροφία. Αυτός και ο Manuel πρέπει να βασίζονται στις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εποχιακή κτηνοτροφία (όταν καταφέρνουν να νοικιάσουν εποχιακές εκμεταλλεύσεις).
Ο κ. Fabio Fornasa δε φαίνεται να έχει επίγνωση του ρόλου του ίδιου και του Manuel στη διατήρηση της βιοποικιλότητας του τοπίου, για αυτό και δεν το αναφέρει ως έναν από τους λόγους που τον ωθούν να συνεχίσει τη μετακινούμενη κτηνοτροφία.
Για την ίδρυση μιας επιχείρησης μετακινούμενης κτηνοτροφίας απαιτούνται πολλές πρακτικές δεξιότητες και γνώσεις, οι οποίες συνήθως διδάσκονται προφορικά από τους παλαιότερους κτηνοτρόφους στους νέους. Ο κ. Fabio Fornasa έμαθε τη δουλειά με αυτόν τον τρόπο δουλεύοντας ως βοηθός ενός ηλικιωμένου κτηνοτρόφου.
Ο κ. Fabio Fornasa δεν ανέφερε κανένα σχέδιο αλλαγής της πρακτικής του. Όπως πολλοί άλλοι κτηνοτρόφοι, σχεδιάζει να προσπαθήσει να επιβιώσει τα επόμενα χρόνια σε ένα περιβάλλον που κάθε χρόνο εισάγει νέες απειλές για τη δραστηριότητά του. Η καινοτομία του έγκειται στη διατήρηση μιας πολύ ιδιαίτερης παράδοσης, της χρήσης γαϊδουριών για τη μεταφορά νεογέννητων αρνιών. Στη συντριπτική πλειονότητα των άλλων κοπαδιών, τα γαϊδούρια διατηρούνται μόνο ως “λαογραφικό” στοιχείο. Ο κ. Fabio Fornasa ανέφερε ότι στο παρελθόν προσπάθησε να συμμετάσχει σε μια ένωση κτηνοτρόφων, αλλά κουράστηκε και έφυγε πολύ σύντομα.
Σύμφωνα με τον κ. Fabio, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η ενοικίαση μιας εποχιακής εκμετάλλευσης στις ορεινές περιοχές. Τώρα, το δικαίωμα αυτό συχνά δίνεται σε άτομα που κατοικούν σε αυτές τις περιοχές ή είναι κάτω των 40 ετών, ακόμη και αν δεν έχουν εμπειρία ή έχουν λιγότερες ανάγκες.
Η διαθέσιμη έκταση για τη μετακινούμενη κτηνοτροφία μειώνεται συνεχώς, αλλά ο αριθμός των μετακινούμενων κτηνοτρόφων αυξάνεται.
Το μεγαλύτερο κέρδος και για τους δύο κτηνοτρόφους είναι να συνεχίσουν να ζουν κάνοντας αυτό που αρέσει περισσότερο, σε ένα είδος εργασίας που υπόκειται σε εντελώς διαφορετικούς ρυθμούς από τη σύγχρονη ζωή.
Σύμφωνα με τον Manuel, συνεργάτη του κ. Fabio Fornasa, ένας μετακινούμενος κτηνοτρόφος που ξεκινά από το μηδέν, χρειάζεται, πριν από οτιδήποτε άλλο, πάθος: “Κερδίζεις και κάποια χρήματα, αλλά για να μένεις όλη την ώρα στην ύπαιθρο και να ζεις με αυτόν τον τρόπο, χρειάζεσαι πάθος… Κάποιος που έχει πάθος φροντίζει το ζώο μαθαίνει και πώς να το χειρίζεται”.
Funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or the European Education and Culture Executive Agency (EACEA). Neither the European Union nor EACEA can be held responsible for them.
